Serbest meslek denilince akla ilk gelen meslekler genellikle doktorluk ve avukatlık olmasına karşın hukuki anlamda serbest meslek kavramının tanımı daha geniş olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 65'inci maddesinde yapılmıştır.

Serbest meslek faaliyetinde vergiye tabi kazanç Gelir Vergisi Kanunu’nun 67'nci maddesindeki açıklamalar dikkate alınarak belirlenir. Buna göre bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark serbest meslek kazancı olarak vergilendirilir.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 68’inci maddesinde ise serbest meslek kazancının tespitinde elde edilen hasılattan indirilebilecek giderlere yer verilmiştir. Buna göre,

- Mesleki kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi için ödenen genel giderler.

- Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin eklentilerinde bakımı ve barındırılması için yapılan giderler, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı ile belirlenmiş koşullar altında giyim giderleri.

- Seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak üzere mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri.

- Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dâhil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.

- Kiralanan veya envantere dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri.

- Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller.

- Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri.

- Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar.

- Mesleki kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar.

- Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar gider olarak kabul edilmektedir.

Not: Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatların gider olarak indirimi ise kabul edilmemektedir.

Kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar ise amortismanın yarısını gider olarak indirebilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere serbest meslek faaliyetinde vergiye tabi kazancın tespitinde indirilebilecek giderler ayrıntılı bir şekilde kanunla belirlenmiştir. Bu kapsamda serbest meslek faaliyetinde bulunan mükelleflerin, bu düzenlemelere riayet konusunda titiz davranmaları vergiye tabi kazancın doğru olarak tespit edilmesini sağlarken olası vergi incelemelerinde sorun yaşamalarını da önlemektedir.